ଓଡ଼ିଶାର ପାରମ୍ପରିକ ପାକଶାସ୍ତ୍ରରେ ଅନେକ ଏମିତି ଖାଦ୍ୟ ବସ୍ତୁ ଅଛି, ଯାହା ସମୟ ସହିତ ହାରାଇଯାଇଛି। ଏହି ଭୁଲିଯାଇଥିବା ଖାଦ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ପୁନଃ ପରିଚୟ କରାଇବା ଓ ସୁରକ୍ଷା କରିବା ଦ୍ୱାରା, ଓଡ଼ିଶାର ସମୃଦ୍ଧ ସଂସ୍କୃତିକ ଐତିହାସକୁ ସୁରକ୍ଷିତ କରାଯାଇପାରିବ। କିଛି ମୁଖ୍ୟ ଭୁଲିଯାଇଥିବା ଓଡ଼ିଆ ଖାଦ୍ୟ ନିମ୍ନରୂପେ:​

ମଣ୍ଡୁଆ ପିଠା
ଏହା ଏକ ପାରମ୍ପରିକ ମିଠା, ଯାହା ମଣ୍ଡୁଆ (ଅଙ୍ଗୁର ମାଁଜା) ଓ ଗୁଡ଼ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥାଏ। ଏହାର ସ୍ୱାଦ ଓ ପୋଷକ ଗୁଣ ଦ୍ୱାରା ଏହା ଓଡ଼ିଶାର ଏକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ପିଠା ଅଟୁଟ ରହିଛି। ​

ଗୋଟା ମୁଗ ବେସର
ଏହି ଖାଦ୍ୟରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଗୋଟା ମୁଗ (ସବୁଜ ମଗ) କୁ ରସୁଣ, ଆଦା, ଓ ଲଙ୍କା ସହିତ ସେଜୁମାସ୍ତର ଗାରେ ପକାଇ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥାଏ, ଯାହା ଓଡ଼ିଆ ଖାଦ୍ୟର ସମୃଦ୍ଧତାକୁ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରେ। ​

କରଡ଼ି ଭାଜା
ଓଡ଼ିଶାର ଅଦିବାସୀ ସମୁଦାୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ, ଏହି ଖାଦ୍ୟ କରଡ଼ି (ବାମ୍ବୁ ଶୁଟ) କୁ କଟି, ମସଲା ସହିତ ଭଜା କରି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥାଏ, ଯାହାର ସ୍ୱାଦ ଓ ପୋଷକ ଗୁଣ ଅଦ୍ଭୁତ। ​

ଓଉଁ ଖଟ୍ଟା
ଓଉଁ (ହାତୀଆପଲ) ଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ ଏହି ଖଟ୍ଟା ଏକ ମିଠା ଓ ଖଟା ଚଟଣୀ, ଯାହା ଓଡ଼ିଶାର ପୋଷ୍ଟ-ମନସୁନ ଋତୁରେ ବିଶେଷ ଭାବେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଏ। 

ଟଙ୍କା ତୋରାଣି
ଏହି ପାନୀୟ ଏକ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଯାହାରେ ପ୍ରଥମେ ପକାଇଥିବା ଚାଉଳ, ଦହି, ଓ ଆବଶ୍ୟକ ମସଲା ସହିତ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥାଏ, ଯାହା ଓଡ଼ିଆ ସମାଜର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ପାନୀୟ। ​

ଏହି ଭୁଲିଯାଇଥିବା ଖାଦ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ପୁନଃ ପରିଚୟ କରାଇବା ଓ ସୁରକ୍ଷା କରିବା ଦ୍ୱାରା, ଓଡ଼ିଶାର ସମୃଦ୍ଧ ସଂସ୍କୃତିକ ଐତିହାସକୁ ସୁରକ୍ଷିତ କରାଯାଇପାରିବ। ଏହା ସହିତ, ଆମେ ଆଗାମୀ ପିଢ଼ିକୁ ଏହି ପାକଶାସ୍ତ୍ର ବିଷୟରେ ଶିକ୍ଷିତ କରି, ସେମାନଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଆ ସଂସ୍କୃତି ସହିତ ଯୋଗାଯୋଗ କରାଇପାରିବା।